Περιφερειακό Τμήμα Δυτικής Κρήτης

Τα Φορολογικά των Μηχανικών

Από το Φοροτεχνικό Σύμβουλο του ΤΕΕ Νικ. Αναστασόπουλο

Όπως έχει καθιερωθεί με τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου 1/1-31/12/2001 υπενθυμίζουμε τις φορολογικές διατάξεις που αφορούν τους μηχανικούς, ώστε να είναι ενημερωμένοι και να υποβάλουν τις προβλεπόμενες δηλώσεις εμπρόθεσμα και με ακρίβεια.

Πριν εκθέσουμε τις υποχρεώσεις των αρχιτεκτόνων και μηχανικών από την άποψη των φορολογικών νόμων αναφερόμαστε στην εισαγωγή του ευρώ στις συναλλαγές (Ν. 2842/2000 - ΦΕΚΑ 207/2000).

Η εισαγωγή του ευρώ στις συναλλαγές από 1-1-2002 δεν επέφερε καμία αλλαγή στις φορολογικές υποχρεώσεις των αρχιτεκτόνων και μηχανικών.

Με τις διατάξεις του άρθρ. 9 και επόμενα του Νόμου 2948/2001 (ΦΕΚ 424/19-10-2001) προσαρμόσθηκαν σε ευρώ, κατά βάση, τα ποσά που στις διάφορες διατάξεις αναφέρονταν σε δραχμές. Έτσι από 1/1/2002 ο Αρχιτέκτονας και ο Μηχανικός υποχρεούται να εκδίδει τις Αποδείξεις Παροχής Υπηρεσιών σε ευρώ και να τηρεί το βιβλίο εσόδων-εξόδων του σε ευρώ. Από άποψη δεκαδικών ψηφίων, οι τελικές αξίες (συνολικές) θα εκφράζονται σε δύο δεκαδικά ψηφία. Πιστεύουμε ότι καμία δυσκολία δεν θα υπάρξει στην τήρηση των βιβλίων και στοιχείων των επιτηδευματιών από την εισαγωγή του ευρώ.

Εκτός από την εισαγωγή του ευρώ μέσα στο 2001 επήλθαν και κάποιες μεταβολές στη φορολογική μας νομοθεσία, οι οποίες βέβαια αφορούν όλους τους φορολογούμενους, άρα και τους αρχιτέκτονες και μηχανικούς.

Έτσι:

• Με τις διατάξεις του ν. 2873/2000 ο καταληκτικός φορολογικός συντελεστής (ο ανώτατος) μειώθηκε από 45% σε 42,5% (και σε 40% για τα εισοδήματα που αποκτώνται από 1-1-2002 και μετά).

• Με τις διατάξεις του αυτού νόμου για τυχόν δωρεές που πραγματοποιούνται από 1-1-2001 και εφεξής δεν απαιτείται να κατατίθενται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή Τράπεζας, εφόσον δεν υπερβαίνουν ετησίως τις δρχ. 100.000 (300 ευρώ).

Επίσης, εκπίπτεται η δαπάνη αγοράς ηλεκτρονικού υπολογιστή (από 2001 και εφεξής), περιφερειακών συσκευών που αποτελούν ενιαίο σύνολο με αυτόν, αγορά εκπαιδευτικού λογισμικού και η πρόσβαση στο Διαδίκτυο (Internet) μέχρι δρχ. 150.000 (ευρώ 440) ή το 40% της δαπάνης και μέχρι δρχ. 250.000 (ευρώ 740).

Επίσης με τις διατάξεις του αυτού νόμου η απαλλαγή του εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση που είναι 150 τετρ. μέτρα, αυξάνεται κατά 20 τετ. μέτρα για κάθε τέκνο μέχρι δύο και κατά 30 τετρ. μέτρα για κάθε τέκνο από το τρίτο και μετά.

Τέλος, αυξάνεται η έκπτωση από το εισόδημα εξ οικοδομών σε 30% εφόσον έχουν χαρακτηρισθεί διατηρητέες.

• Με πράξη νομοθετικού περιεχομένου (ΦΕΚ 288Α/21-12-2001) καταργείται από 1-1-2002 και εφεξής το τέλος χαρτοσήμου:

  1. Επί των πάσης φύσεως αποδοχών των υπαλλήλων και εργατών.
  2. Επί αποζημιώσεων εργατικών ατυχημάτων και λόγω λύσεως της σχέσεως εργασίας.
  3. Επί συναλλαγματικών και Γραμματίων εις διαταγήν.
  4. Επί βεβαιώσεων των ΔOΥ περί έναρξης εργασιών του επιτηδευματία και
  5. Επί των υπευθύνων δηλώσεων του Ν. 1599/86.

Και ερχόμαστε στις κατ' ιδίαν υποχρεώσεις των μηχανικών:

Ι. Υποχρεώσεις από τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων

O αρχιτέκτονας και ο μηχανικός ασκεί ελευθέριο επάγγελμα κατονομαζόμενο στην παραγρ. 1 του άρθρ. 48 του Νόμου 2238/1994 και ως εκ τούτου και με βάση τις διατάξεις της παραγρ. 3 του άρθρ. 4 του ΚΒΣ, εντάσσεται στη δεύτερη κατηγορία τήρησης βιβλίων ανεξάρτητα από το ύψος των ακαθάριστων εσόδων που πραγματοποιεί ή του τόπου στον οποίο είναι εγκατεστημένος.

Εάν διατηρεί και άλλο κλάδο δραστηριότητας (παροχής άλλων υπηρεσιών ή πώλησης αγαθών), τηρεί για όλες του τις δραστηριότητες (δηλαδή και για το ελευθέριο επάγγελμα και για τις λοιπές δραστηριότητές του) τα βιβλία της κατηγορίας που αντιστοιχεί στο σύνολο των ακαθάριστων εσόδων δωδεκαμήνου διαχειριστικής περιόδου, όχι όμως κατώτερης της δευτέρας.

Έτσι, αν ο αρχιτέκτονας ή μηχανικός πραγματοποιεί έσοδα μόνο από την άσκηση του ελευθερίου επαγγέλματος (ή κατασκευάζει ιδιωτικά ή δημόσια τεχνικά έργα και τα καθαρά του κέρδη προσδιορίζονται με ειδικό τρόπο, σύμφωνα με τη νομοθεσία φορολογίας εισοδήματος) τηρεί πάντοτε βιβλία δεύτερης κατηγορίας.

Κατ' εξαίρεση και με βάση τις διατάξεις της παραγρ. 4 του άρθρ. 21 του Ν. 2166/1993 και σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παραγρ. 3 του άρθρ. 9 του Ν. 2753/99 ο μηχανικός που κατασκευάζει δημόσια έργα και εφόσον ο προϋπολογισμός του έργου υπερβαίνει το ποσό των ευρώ 900.000, τηρεί βιβλία τρίτης κατηγορίας.

Η δεύτερη κατηγορία λογιστικών βιβλίων στην οποία εντάσσεται ο μηχανικός περιλαμβάνει:

(α) Βιβλίο Εσόδων - Εξόδων θεωρημένο πριν από τη χρησιμοποίησή του από τη φορολογικήΑρχή.

Στο βιβλίο αυτό γράφει:

Τα έσοδά του (από παροχή υπηρεσιών, από λοιπές πράξεις όπως έσοδα από τόκους, προμήθειες κ.λπ.). Η καταχώριση των εσόδων περιλαμβάνει τη χρονολογία, τον αριθμό του δικαιολογητικού με το οποίο πραγματοποιήθηκε το έσοδο (καταχώριση μπορεί να γίνεται με ένα ποσό καθημερινά με μνεία του πρώτου και τελευταίου στοιχείου που εκδόθηκε τη συγκεκριμένη μέρα).

Το ΦΠΑ που εισπράττει από τους πελάτες του.

Τα έξοδά του, δηλαδή όλες τις δαπάνες που πραγματοποιεί.

Η καταχώρηση των εξόδων περιλαμβάνει τη χρονολογία, το είδος του δικαιολογητικού της δαπάνης, τον αύξοντα αριθμό του, την επωνυμία του εκδότη και το ποσό.

- Το ΦΠΑ που εμφαίνει στα δικαιολογητικά δαπανών.

Τα ποσά κάθε πράξης εσόδου ή εξόδου αναλύονται σε ιδιαίτερες στήλες του βιβλίου ή σε καταστάσεις ανάλογα με τις ανάγκες της φορολογίας εισοδήματος και του ΦΠΑ.

Π.χ. αν ένας μηχανικός πραγματοποιεί έσοδα, επί των οποίων για τη φορολογία εισοδήματος, θα εφαρμόσει όχι ένα συντελεστή αλλά περισσότερους, όπως ορίζεται στην παράγρ. 5 του άρθρ. 49 του ΝΔ 2238/94 (38%, 22%, 26%, 17%, 60%), τότε τα έσοδα αυτά θα υποδιακρίνονται στο σκέλος των εσόδων του βιβλίου του ή η υποδιάκριση θα φαίνεται σε κατάσταση που θα καταρτίζει.

Σημειώνεται εδώ ότι τα δικαιολογητικά δαπανών που καταχωρίζονται στο βιβλίο, πρέπει να είναι τα προβλεπόμενα από το νόμο για κάθε περίπτωση. Εξαιρετικά για αγορές μη εμπορεύσιμων αγαθών (είδη καθαριότητας, γραφικά κ.λπ.) αξίας μέχρι δραχμών 15.000 και από το έτος 2002 και εφεξής 50 ευρώ, κατά συναλλαγή, μπορεί να μην καταχωρίζεται τιμολόγιο, αλλά η εκδιδόμενη από τον πωλητή απόδειξη λιανικής πώλησης (άρθρο 12 παράγρ. 16γ του ΠΔ 186/92).

Ειδικά για την έκπτωση των καταβαλλομένων στο ΤΣΜΕΔΕ κρατήσεων 2% επί των αμοιβών των μηχανικών παρατηρούμε τα εξής:

Η υπέρ του ΤΣΜΕΔΕ κράτηση 2% είναι υποχρεωτική (άρθρ. 6 παρ. 1 Α.Ν. 2326/40 και άρθρ. 2 ΝΔ 27-11/26 ΦΕΚ 927 τ. Α' 430) ασφαλιστική εισφορά και είναι εκπεστέα από το συνολικό εισόδημα του μηχανικού που περιλαμβάνεται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος και συνεπώς δεν πρέπει να καταχωρίζεται στο σκέλος των εξόδων. Αν περιληφθεί στα έξοδα του μηχανικού, τότε δεν μπορεί να εκπεσθεί από το συνολικό εισόδημα της δήλωσης.

Τουναντίον η εισοφορά 1% της παρ. 1 του άρθρου 7 του αυτού Α.Ν. συνιστώσα εισφορά υπέρ τρίτου, δεν μπορεί να εκπεσθεί από το συνολικό εισόδημα της δήλωσης, αλλά αποτελεί δαπάνη και καταχωρίζεται στα βιβλία στο σκέλος των δαπανών.

Επίσης αναγνωρίζεται ως δαπάνη του μηχανικού το 25% των εξόδων συντήρησης, λειτουργίας, επισκευής, κυκλοφορίας, αποσβέσεων και μισθωμάτων που καταβάλλονται σε εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης του Ι.Χ. επιβατικού αυτοκινήτου, όταν χρησιμοποιείται για τις ανάγκες του επαγγέλματος και αποδεικνύεται η καταβολή τους με νόμιμα φορολογικά στοιχεία και έχουν αναγραφεί στα βιβλία του υπόχρεου. Το ποσό της δαπάνης αυτής δεν μπορεί να υπερβεί το 3% των ακαθάριστων εσόδων του μηχανικού (άρθρο 49 παραγρ. 2 του Ν. 2238/1994).

Σημειώνεται ότι μεταξύ των δαπανών του μηχανικού συμπεριλαμβάνονται και οι αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών του στοιχείων όπως αυτές προβλέπονται από τις διατάξεις του Π.Δ. 100/1998 (ΦΕΚ 96/5-1-1998) και έχουν ως εξής:

  1. για έπιπλα και σκεύη 20%
  2. για μηχανήματα και λοιπές επαγγελματικές εγκαταστάσεις 20%
  3. για ηλεκτρονικούς υπολογιστές και ηλεκτρονικά συστήματα 30%
  4. για λογισμικό (software) των ηλεκτρονικών υπολογιστών 30%
  5. για όργανα και συσκευές 20%
  6. για επιστημονικά συγγράμματα 100% και διάφοροι άλλοι συντελεστές που αφορούν σε ειδικότερα πάγια στοιχεία που αναφέρονται στο διάταγμα.

Σημειώνεται ότι οι αποσβέσεις των αυτοκινήτων προβλέπονται από το άρθρο 10 του πιο πάνω Π. Διατάγματος και ανέρχονται σε 15% για επιβατηγά αυτοκίνητα, σε 20% για φορτηγά αυτοκίνητα και σε 15% για μοτοποδήλατα και ποδήλατα.

Η διενέργεια των αποσβέσεων είναι υποχρεωτική. Εάν δεν διενεργηθούν κάποιο ή κάποια έτη αποσβέσεις, δεν μπορεί να μεταφερθεί το δικαίωμα αυτό σε επόμενο ή επόμενα έτη.

Εκτός από την, κατά τα πιο πάνω, καταχώριση των εσόδων και των εξόδων του, ο μηχανικός έχει υποχρέωση να καταχωρίσει σε ιδιαίτερο χώρο των αυτού βιβλίου (στις τελευταίες σελίδες):

  1. Τα έσοδα και έξοδα που πραγματοποιούνται για λογαριασμό τρίτων.

  2. Η ιδιοχρησιμοποίηση υπηρεσιών (ή η αυτοπαράδοση αγαθών αν υπάρξει περίπτωση).

  3. Η αξία αγοράς παγίων στοιχείων, ο ΦΠΑ που αναλογεί σ' αυτή και οι αποσβέσεις τους.

  4. Oι καταθέσεις και αναλήψεις κεφαλαίων, τα δάνεια που χορηγούνται και λαμβάνονται, καθώς και οι εισπράξεις ή οι καταβολές που γίνονται για μερική ή ολική εξόφλησή τους.

Σε μια από τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου και εντός του επόμενου μήνα από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, γίνεται ανάλυση των δαπανών (εξόδων) με διάκριση:

• Αμοιβές προσωπικού.

• Ενοίκια.

• Τόκοι.

• Λοιπά έξοδα.

Η ανάλυση αυτή δεν απαιτείται, εάν γίνεται κάθε ημέρα δε ειδικές στήλες του σκέλους των εξόδων του βιβλίου.

δ) Η καταχώριση των συναλλαγών στο βιβλίο Εσόδων - Εξόδων γίνεται μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση ή λήψη του, κατά περίπτωση, δικαιολογητικού (αρ. 17 παρ. 1 του ΚΒΣ).

β) Φορολογικά στοιχεία

Oι αρχιτέκτονες και μηχανικοί που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, για τα έσοδα που πραγματοποιούν, υποχρεούνται, από τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 13 του Π.Δ. 186/92 να εκδίδουν αποδείξεις παροχής υπηρεσιών, θεωρημένες πριν από τη χρησιμοποίησή τους, οι οποίες αναγράφουν:

  1. Εντύπως ή με σφραγίδα το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία, το επάγγελμα, τη διεύθυνση, τον ΑΦΜ και τη ΔOΥ του εκδότη.
  2. Ενιαία αρίθμηση, τουλάχιστον κατά διαχειριστική περίοδο.
  3. Το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη και το ποσό της αμοιβής αριθμητικώς και ολογράφως (η "ολογράφως" ένδειξη δεν είναι υποχρεωτική εάν οι αποδείξεις εκδίδονται μηχανογραφικώς).
  4. Εάν ο πελάτης είναι επιτηδευματίας και οι υπηρεσίες παρέχονται για την άσκηση του επιτηδεύματός του, τότε στην απόδειξη παροχής υπηρεσιών αναγράφεται και το επάγγελμα και ο αριθμός του φορολογικού μητρώου του.
  5. Η απόδειξη παροχής υπηρεσιών του αρχιτέκτονα και μηχανικού εκδίδεται κατά την είσπραξη της αμοιβής ή κατά την πίστωσή του στα βιβλία του οφειλέτη εάν ειδοποιηθεί "επί αποδείξει" (άρθρο 13 παράγρ. 3 του Π.Δ. 186/92 και άρθρο 48 παράγρ. 5 του Ν. 2238/94).

Ειδικά προκειμένου για ιδιοχρησιμοποίηση υπηρεσιών (π.χ. υπηρεσίες για κάλυψη ιδίων αναγκών, όπως η ανέγερση εξοχικού του σπιτιού ή δωρεάν παροχή υπηρεσίας σε συνεργάτη του), ο μηχανικός με βάση τις διατάξεις του άρθρ. 14 του ΚΒΣ εκδίδει απόδειξη αυτοπαράδοσης, στην οποία αναγράφει ως αξία όχι τη νόμιμη αμοιβή του αλλά μόνο το άθροισμα των εξόδων έκδοσης της άδειας (άρθρο 9β σε συνδυασμό με το άρθρο 15 παράγρ. 2β του Ν. 1642/1986 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα).

Παροχή εκπτώσεων από μηχανικούς

Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 11 του Ν. 2386/1996 (ΦΕΚ 3Α/7-3-96) ορίσθηκε ότι περιλαμβάνονται στη φορολογητέα αξία των αμοιβών του μηχανικού και οι τυχόν παρεχόμενες εκπτώσεις (δηλαδή δεν αναγνωρίζονται οι εκπτώσεις).

γ) Υποβολή φορολογικών στοιχείων στη ΔOΥ

Με βάση τις διατάξεις του άρθρ. 20 του ΚΒΣ ο αρχιτέκτονας και ο μηχανικός, όπως όλοι οι επιτηδευματίες υποχρεούται να υποβάλλει στη ΔOΥ της έδρας του ή στο κέντρο πληροφόρησης του υπουργείου Oικονομικών (ΚΕΠΥO), κάθε χρόνο, τριπλότυπες καταστάσεις με τις συναλλαγές που πραγματοποίησε μέσα στο προηγούμενο ημερολογιακό έτος, για την επαγγελματική του εξυπηρέτηση. Μέχρι και το έτος 2000 οι καταστάσεις αυτές υποβλήθηκαν μέχρι 20 Μαΐου του 2001. Εφεξής (δηλαδή από το έτος 2001 και εφεξής) και με βάση τη με αριθμ. ΠOΛ 1374/21-12-2001 Εγκύκλιο Διάταξη του υπουργείου Oικονομικών θα υποβάλλονται μέχρι 30 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο και θα περιλαμβάνουν συναλλαγές μέχρι 30 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνου και θα περιλαμβάνουν συναλλαγές που κάθε φορολογικό στοιχείο θα είναι 300 ευρώ και άνω. Για τα φορολογικά στοιχεία του έτους 2001 η εφαρμογή των 300 ευρώ είναι προαιρετική, δηλαδή μπορεί ο επιτηδευματίας εάν θέλει να εφαρμόσει τις παλαιές διατάξεις, δηλαδή να υποβάλει στοιχεία για αξία στοιχείων δρχ. 15.000 και άνω.

Δεν συμπεριλαμβάνονται στις καταστάσεις αυτές οι δαπάνες για: ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, OΤΕ, ΕΛΤΑ, OΣΕ, ΚΤΕΛ, συνδρομές σε εφημερίδες, περιοδικά και επαγγελματικές οργανώσεις, κοινόχρηστες δαπάνες, ενοίκια ακινήτων, πάρκινγκ, διόδια, έξοδα κίνησης προσωπικού, εφόσον έχουν εκδοθεί στο όνομα υπαλλήλου και εισιτήρια μεταφορικών μέσων (Εγκ. Υπ. Oικ. ΠOΛ 1163/1994).

ΙΙ Προσδιορισμός ακαθάριστου και καθαρού εισοδήματος των μηχανικών

Oι μεταβολές που επήλθαν μέχρι σήμερα στη φορολογική μας νομοθεσία δεν έθιξαν το ισχύον φορολογικό καθεστώς των μηχανικών και κατά συνέπεια το καθαρό κέρδος των αρχιτεκτόνων και μηχανικών, εφόσον ασχολούνται με τη σύνταξη μελετών και σχεδίων οικοδομικών και λοιπών τεχνικών έργων, την επίβλεψη της εκτέλεσής τους, τη διεύθυνση εκτέλεσης (διοίκηση έργου) και την ενέργεια πραγματογνωμοσυνών και διαιτησιών σχετικών με αυτά τα έργα, προσδιορίζεται τεκμαρτώς, διά της εφαρμογής συντελεστή επί των ακαθαρίστων νομίμων αμοιβών που πραγματοποιούν (χωρίς καμιά έκπτωση) στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι τόκοι υπερημερίας λόγω καθυστέρησης καταβολής των αμοιβών.

O τεκμαρτός τρόπος προσδιορισμού του κέρδους είναι υποχρεωτικός και δεν ανάγεται στην επιλογή του μηχανικού. Δεν μπορεί δηλαδή ο μηχανικός να ακολουθήσει άλλη μέθοδο όπως π.χ. το λογισμικό τρόπο.

Oι συντελεστές που εφαρμόζονται επί των ακαθαρίστων νομίμων αμοιβών προβλέπονται από τις διατάξεις της παραγρ. 5 του άρθρου 49 του Νόμου 2238/1994 και έχουν ως εξής:

  1. Τριάντα οκτώ τοις εκατό (38%) για μελέτη - επίβλεψη κτιριακών έργων. Ειδικότερα, ο συντελεστής αυτός εφαρμόζεται στις παρακάτω κατηγορίες μελετών:
    • Αρχιτεκτονικές μελέτες κτιριακών έργων.
    • Ειδικές αρχιτεκτονικές μελέτες (διαμόρφωση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, μνημείων, αποκατάσταση - διατήρηση παραδοσιακών κτιρίων και οικισμών και τοπίου).
    • Μελέτες φυτοτεχνικής διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου και έργων πρασίνου.
  2. Είκοσι δύο τοις εκατό (22%) για μελέτη - επίβλεψη χωροταξικών, πολεοδομικών, συγκοινωνιακών, υδραυλικών έργων και για ακαθάριστες αμοιβές από διεύθυνση εκτέλεσης έργου. Ειδικότερα, ο συντελεστής αυτός εφαρμόζεται στις παρακάτω κατηγορίες μελετών:
    • Χωροταξικές και ρυθμιστικές μελέτες.
    • Πολεοδομικές και ρυμοτομικές μελέτες.
    • Μελέτες συγκοινωνιακών έργων (οδών, σιδηροδρομικών γραμμών, μικρών τεχνικών έργων, έργων υποδομής αερολιμένων και κυκλοφοριακές).
    • Μελέτες υδραυλικών έργων (εγγειοβελτιωτικών έργων, φραγμάτων, υδρεύσεων και αποχετεύσεων).
    • Μελέτες οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας.
    • Μελέτες λιμενικών έργων.
    • Μελέτες γεωργικές (γεωργοοικονομικές - γεωργοτεχνικές εγγείων βελτιώσεων, γεωργοκτηνοτροφικού προγραμματισμού, γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων).
    • Μελέτες αλιευτικές.
  3. Είκοσι έξι τοις εκατό (26%) για μελέτη - επίβλεψη ηλεκτρομηχανολογικών έργων. Ειδικότερα ο συντελεστής αυτός εφαρμόζεται στις παρακάτω κατηγορίες μελετών:
    • Μελέτες μηχανολογικές - ηλεκτρολογικές - ηλεκτρονικές.
    • Μελέτες οικονομικές.
    • Μελέτες κοινωνικές.
    • Μελέτες μεταφορικών μέσων (χερσαίων, πλωτών, εναέριων).
    • Ενεργειακές μελέτες (Θερμοηλεκτρικές, υδροηλεκτρικές, πυρηνικές).
    • Μελέτες βιομηχανιών (προγραμματισμός - σχεδιασμός - λειτουργία).
    • Χημικές μελέτες και έρευνες.
    • Χημικοτεχνικές μελέτες.
    • Μεταλλευτικές μελέτες και έρευνες.
    • Μελέτες και έρευνες γεωλογικές, υδρογεωλογικές και γεωφυσικές.
    • Γεωτεχνικές μελέτες και έρευνες.
    • Εδαφολογικές μελέτες και έρευνες.
    • Μελέτες δασικές (διαχείριση δασών και ορεινών βοσκοτόπων, δασοτεχνική διευθέτηση ορεινών λεκανών χειμάρρων, αναδασώσεων, δασικών οδών και δασικών μεταφορικών εγκαταστάσεων).
    • Στατικές μελέτες (μελέτες φερουσών κατασκευών κτιρίων και μεγάλων ή ειδικών τεχνικών έργων).
  4. Δεκαεπτά τοις εκατό (17%) για μελέτη - επίβλεψη τοπογραφικών έργων. Ειδικότερα, ο συντελεστής αυτός εφαρμόζεται σε μελέτες τοπογραφίας (γεωδαιτικές, φωτογραμμετρικές, χαρτογραφικές, κτηματογραφικές και τοπογραφικές).
  5. Εξήντα τοις εκατό (60%) στις ακαθάριστες αμοιβές από την προσφορά ανεξαρτήτων υπηρεσιών σε οργανωμένα γραφεία με τη χρησιμοποίηση της υποδομής και της οργάνωσης των γραφείων του εργοδότη και για ενέργεια πραγματογνωμοσυνών και διαιτησιών σχετικών με αυτά τα έργα (η περίπτωση 5 διαμορφώθηκε με τις διατάξεις της παραγρ. 1 του άρθρου 13 του Ν. 2601/1998).

Στο κέρδος που προσδιορίζεται με τους πιο πάνω συντελεστές προστίθενται:

• Oι τόκοι από συναλλακτικές πράξεις (όχι οι τόκοι καθυστέρησης εξόφλησης της αμοιβής οι οποίοι, όπως προείπαμε, προστίθενται στα ακαθάριστα έσοδα).

• Η αυτόματη υπερτίμηση του κεφαλαίου του μηχανικού (π.χ. κέρδος από πώληση παγίου περιουσιακού στοιχείου).

Αν από τα βιβλία και στοιχεία του μηχανικού προκύπτει ότι οι δαπάνες της χρήσης βρίσκονται σε προφανή δυσαναλογία με το υπόλοιπο των ακαθάριστων αμοιβών (τεκμαρτές δαπάνες), που προκύπτουν από την εφαρμογή του συντελεστή, ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας προσαυξάνει το συντελεστή αυτόν κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%). Δεν θεωρείται ότι υπάρχει προφανής δυσαναλογία, όταν η διαφορά μεταξύ δαπανών που προκύπτουν από τα βιβλία και στοιχεία και τεκμαρτών δαπανών, κατά τα ανωτέρω, είναι μέχρι ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%), των τεκμαρτών δαπανών.

Η με τον παραπάνω τρόπο ρύθμιση τελεί υπό τρεις προϋποθέσεις. Ήτοι:

  1. Τηρούνται τα προβλεπόμενα από τον ΚΦΣ βιβλία και στοιχεία.
  2. Τα βιβλία αυτά είναι επαρκή (έχουν δηλ. τηρηθεί όπως ορίζουν οι διατάξεις του ΚΒΣ) και ακριβή (δεν έχουν αριθμητικές διαφορές σχετικές με τις πραγματικές αξίες των συναλλαγών του υποχρέου).
  3. Δεν υπάρχει προφανής δυσαναλογία μεταξύ των τεκμαρτών και των πραγματικών δαπανών του υπόχρεου μηχανικού, όπως οι τελευταίες προκύπτουν από τα φορολογικά του βιβλία.

Με τον όρο τεκμαρτή δαπάνη εννοείται το ποσοστό μεταξύ του 100 και του συντελεστή καθαρής αμοιβής. Όταν δηλαδή ο συντελεστής καθαρής αμοιβής είναι 38%, οι τεκμαρτές δαπάνες είναι 62% (38% + 62% = 100).

Κατά το νόμο, δεν υπάρχει προφανής δυσαναλογία μεταξύ πραγματικών και τεκμαρτών δαπανών όταν η διαφορά μεταξύ τους είναι μέχρι 20% των τεκμαρτών. Π.χ.:

Πραγματικές δαπάνες 55%.

Τεκμαρτές δαπάνες 62%.

Εδώ δεν υπάρχει προφανής δυσαναλογία, γιατί η διαφορά είναι μικρότερη του 20% των τεκμαρτών δαπανών. Για να είχαμε στο παράδειγμα αυτό προφανή δυσαναλογία, θα έπρεπε οι πραγματικές δαπάνες να ανέρχονται σε ποσοστό 49,6% και κάτω.

Στην περίπτωση ύπαρξης προφανούς δυσαναλογίας μεταξύ πραγματικών και τεκμαρτών δαπανών, η Φορολογική Αρχή προσαυξάνει το μοναδικό συντελεστή κατά ποσοστό 20%.

Εδώ πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι με τη διάταξη θεμελιώνεται υποχρέωση της Φορολογικής Αρχής να προσαυξήσει το συντελεστή. Αυτό σημαίνει ότι η Φορολογική Αρχή θα προσαυξήσει το συντελεστή, έστω και εάν υπάρχουν αποχρώντες λόγοι που δικαιολογούν την ύπαρξη της συγκεκριμένης προφανούς δυσαναλογίας.

III. Δηλώσεις που πρέπει να υποβληθούν

α) Εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ

Μέχρι 25 Φεβρουαρίου 2002 θα υποβληθεί εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ από τους μηχανικούς που τηρούν βιβλία Β' κατηγορία του ΚΒΣ. Εάν τυχόν τηρούνται βιβλία Γ' κατηγορίας του ΚΒΣ, η εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ θα υποβληθεί μέχρι 10/5/2002.

Στην εκκαθαριστική δήλωση του ΦΠΑ περιλαμβάνονται οι συναλλαγές του έτους 2001.

β)Εκκαθαριστική δήλωση ΦΜΥ

Με τις διατάξεις της παραγρ. 18 του άρθρου 1 του Ν. 2954/2001 θεσπίζεται υποχρέωση όσων απασχολούν έμμισθο προσωπικό (υπαλλήλους - εργάτες) να υποβάλουν μέσα στο μήνα Μάρτιο 2002 οριστική δήλωση εκκαθάρισης του ΦΜΥ στην οποία περιλαμβάνονται τα προσωπικά στοιχεία εκάστου μισθωτού, η διεύθυνσή του, ο ΑΦΜ, το ποσό της αμοιβής, ο φόρος που αναλογεί με βάση την κλίμακα του αρθρ. 9 του Ν. 2238/94 όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του άρθρ. 2 του Ν. 2753/99, το ποσό του φόρου που οφείλεται μετά την έκπτωση του ποσοστού 2,5% (αρθρ. 57 Ν. 2238/94), ο φόρος που παρακρατήθηκε και το τυχόν υπόλοιπο για καταβολή το οποίο καταβάλλεται εφάπαξ μαζί με την εκκαθαριστική δήλωση.

γ) Δήλωση φορολογίας εισοδήματος

O μηχανικός έχει υποχρέωση να υποβάλλει κάθε χρόνο δήλωση φορολογίας εισοδήματος ανεξάρτητα εάν το εισόδημά του καταλείπει ή όχι φορολογητέο ποσό (άρθρο 61 παραγρ. 1 περίπτωση γ' του Ν. 2238/1994).

Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλεται κάθε χρόνο περιλαμβάνει εκτός από το εισόδημα από την άσκηση του ελευθερίου επαγγέλματος και τα τυχόν υφιστάμενα εισοδήματα από άλλες πηγές, γι' αυτό παραθέτουμε όλες τις προθεσμίες ώστε να τηρηθούν ανάλογα με τις πηγές εισοδημάτων που έχει ο μηχανικός.

Α' πότε υποβάλλεται η δήλωση

Με τις διατάξεις του άρθρου 62 του Ν. 2238/1994 όπως ισχύει σήμερα, η δήλωση φορολογίας εισοδήματος υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα στον προϊστάμενο της ΔOΥ, προσωπικής από το φορολογούμενο ή από πρόσωπο ειδικά εξουσιοδοτημένο γι' αυτό ή στέλνεται ταχυδρομικώς με συστημένη επιστολή ή υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω δαδικτύου μέχρι την 1η Μαρτίου 2002 (προσοχή η χρονολογία αυτή ισχύει για τους μηχανικούς και αρχιτέκτονες που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα).

Κατ' εξαίρεση μπορούν να υποβάλουν δήλωση:

  1. Μέχρι την 1η Απριλίου 2002, όσοι δηλώνουν και γεωργικό εισόδημα ή εισόδημα από εκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση γεωργικής γης.
  2. Μέχρι τις 16 Απριλίου 2002, όσοι έχουν αποκτήσει και κέρδη ή ζημιές από ατομική εμπορική επιχείρηση ή από την ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος όταν τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας του ΚΒΣ και εφόσον η διαχειριστική τους περίοδος έληξε μέσα στους μήνες Νοέμβριο ή Δεκέμβριο 2001.
  3. Μέχρι τις 2 Μαΐου 2002 όσοι δηλώνουν και:
    • Εισόδημα από συμμετοχή σε εταιρεία ή κοινοπραξία ή κοινωνία που δεν τηρεί βιβλία ή τηρεί βιβλία Α' ή Β' ή Γ' κατηγορίας του ΚΒΣ, εφόσον η διαχειριστική περίοδος αυτής έληξε μέσα στους μήνες Νοέμβριο ή Δεκέμβριο του 2001, ανεξάρτητα από το αντικείμενο εργασιών της εταιρείας, κοινωνίας κ.λπ., ή αν αυτή συμμετέχει σε άλλη εταιρεία ή κοινοπραξία.
    • Oι αντιπρόσωποι, οι πράκτορες ασφαλιστικών εταιρειών και οι ασφαλειομεσίτες, οι συγγραφείς για τα συγγραφικά τους δικαιώματα, οι πράκτορες και αντιπρόσωποι τραπεζών, οι μισθωτοί των οποίων το σύνολο ή ένα τμήμα των αμοιβών τους υπολογίζονται σε ποσοστό πάνω στα κέρδη επιχειρήσεων, καθώς και οι εφημεριδοπώλες, εφόσον ο προσδιορισμός του εισοδήματος αυτών των δικαιούχων εξαρτάται από επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας του ΚΒΣ, των οποίων η διαχειριστική περίοδος έληξε μέσα στους μήνες Νοέμβριο ή Δεκέμβριο του 2001.
      Επισημαίνεται ότι αν πρόκειται για εισοδήματα από συμμετοχή σε εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, των οποίων ο ισολογισμός έχει εγκριθεί ή έπρεπε να εγκριθεί μέσα στο 2001, η δήλωση των εταίρων της πρέπει να υποβληθεί μέχρι την 1η Μαρτίου 2002.
    • Εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες.
    • Εισοδήματα, τα οποία έχουν προκύψει στην αλλοδαπή.
    • Εισοδήματα από αμοιβές ως αξιωματικοί ή ως κατώτερα πληρώματα εμπορικών πλοίων.
    • Εισοδήματα, τα οποία έχουν προκύψει στην ημεδαπή και ο φορολογούμενος δεν κατοικεί ούτε διαμένει σε αυτή.
  4. Η υποβολή των δηλώσεων των υπόχρεων μέχρι και την 1η Μαρτίου 2002 πραγματοποιείται ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ τους με αρχή για το ψηφίο 1 την 1η Μαρτίου 2002 και ολοκληρώνεται μέσα σε 11 εργάσιμες μέρες ως ακολούθως:
    1. Μέχρι την 1 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 1.
    2. Μέχρι τις 4 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 2.
    3. Μέχρι τις 5 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 3.
    4. Μέχρι τις 6 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 4.
    5. Μέχρι τις 7 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 5.
    6. Μέχρι τις 8 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 6.
    7. Μέχρι τις 11 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 7.
    8. Μέχρι τις 12 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 8.
    9. Μέχρι τις 13 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 9.
    10. Μέχρι τις 14 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει σε 10, 20, 30, 40 και 50.
    11. Μέχρι τις 15 Μαρτίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει σε 60, 70, 80, 90 και 00 και υπόχρεοι που δεν έχουν ΑΦΜ.
  5. Oι δηλώσεις που αναφέρονται στις περιπτώσεις 1, 2, 3α και 3β υποβάλλονται ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ του φορολογούμενου με αρχή για το ψηφίο 1, τις ημερομηνίες έναρξης των περιπτώσεων αυτών και ολοκληρώνεται μέσα σε 11 εργάσιμες μέρες ως ακολούθως:

    Περίπτωση 1 (Γεωργικό εισόδημα και εισόδημα από εκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση γεωργικής γης)

    1. Μέχρι την 1η Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 1.
    2. Μέχρι τις 2 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 2.
    3. Μέχρι τις 3 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 3.
    4. Μέχρι τις 4 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 4.
    5. Μέχρι τις 5 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 5.
    6. Μέχρι τις 8 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 6.
    7. Μέχρι τις 9 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 7.
    8. Μέχρι τις 10 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 8.
    9. Μέχρι τις 11 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 9.
    10. Μέχρις τις 12 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει σε 10, 20, 30, 40 και 50.
    11. Μέχρι τις 15 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει σε 60, 70, 80, 90, και 00 και υπόχρεοι που δεν έχουν ΑΦΜ.

    Περίπτωση 2 (Ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες με βιβλία Γ' κατηγ. εφόσον η διαχειρ. περίοδος έληξε μέσα στους μήνες Νοέμβριο ή Δεκέμβριο 2001)

    1. Μέχρι τις 16 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 1.
    2. Μέχρι τις 17 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 2.
    3. Μέχρι τις 18 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 3.
    4. Μέχρι τις 19 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 4.
    5. Μέχρι τις 22 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 5.
    6. Μέχρι τις 23 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 6.
    7. Μέχρι τις 24 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 7.
    8. Μέχρι τις 25 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 8.
    9. Μέχρι τις 26 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 9.
    10. Μέχρι τις 29 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει σε 10, 20, 30, 40 και 50.
    11. Μέχρι τις 30 Απριλίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει σε 60, 70, 80, 90 και 00 και υπόχρεοι που δεν έχουν ΑΦΜ.

    Περίπτωση 3α και 3β (Εισοδήματα από συμμετοχή σε εταιρεία κ.λπ. με βιβλία Α', Β' ή Γ' κατηγορίας εφόσον η διαχειριστική περίοδος έληξε μέσα στους μήνες Νοέμβριο ή Δεκέμβριο 2001 και αντιπρόσωποι, πράκτορες κ.λπ.)

    1. Μέχρι τις 2 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 1.
    2. Μέχρι τις 7 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 2.
    3. Μέχρι τις 8 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 3.
    4. Μέχρι τις 9 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 4.
    5. Μέχρι τις 10 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 5.
    6. Μέχρι τις 13 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 6.
    7. Μέχρι τις 14 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 7.
    8. Μέχρι τις 15 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 8.
    9. Μέχρι τις 16 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 9.
    10. Μέχρι τις 17 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει σε 10, 20, 30, 40 και 50.
    11. Μέχρι τις 20 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει σε 60, 70, 80, 90 και 00 και που δεν έχουν ΑΦΜ.

    6. Oι δηλώσεις που αναφέρονται στις περιπτώσεις 3γ, 3δ, 3ε και 3στ, υποβάλλονται ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ του φορολογούμενου με αρχή για το ψηφίο 1 τις ημερομηνίες έναρξης των περιπτώσεων αυτών και ολοκληρώνεται μέσα σε 22 εργάσιμες μέρες ως ακολούθως:

    Περιπτώσεις 3γ, 3δ 3ε και 3στ (Εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες, αμοιβές αξιωματικών πλοίων, αλλοδαπής, κατοίκων εξωτερικού)

    1. Μέχρι τις 7 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 1.
    2. Μέχρι τις 9 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 2.
    3. Μέχρι τις 13 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 3.
    4. Μέχρι τις 15 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 4.
    5. Μέχρι τις 17 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 5.
    6. Μέχρι τις 21 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 6.
    7. Μέχρι τις 23 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 7.
    8. Μέχρι τις 27 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 8.
    9. Μέχρι τις 29 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 9.
    10. Μέχρι τις 31 Μαΐου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει στο 10, 20, 30, 40 και 50.
    11. Μέχρι τις 4 Ιουνίου 2002 οι υπόχρεοι που ο ΑΦΜ τους λήγει σε 60, 70, 80, 90 και 00 και που δεν έχουν Α.Φ.Μ.

O φορολογούμενος που θέλει να υποβάλει ηλεκτρονικά τη δήλωσή του, μέσω Διαδικτύου, στην TAXISnet (Ηλεκτρονική Διεύθυνση www. taxisnet.gr) με χρήση προσωπικών κωδικών πρέπει να υποβάλει αίτηση στην παραπάνω ηλεκτρονική διεύθυνση τουλάχιστον πέντε (5) μέρες πριν από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης, για να του αποδοθούν αυτοί οι κωδικοί.


Β' Σε ποια ΔOΥ υποβάλλεται η δήλωση

Η δήλωση πρέπει να υποβληθεί στον προϊστάμενο της ΔOΥ της περιφέρειας που βρίσκεται η κατοικία του φορολογουμένου. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος ασκεί, ατομικά, εμπορική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα θα υποβληθεί στον προϊστάμενο της ΔOΥ της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της κύριας επιχείρησης ή του κύριου επαγγέλματός του κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης.

Όσοι φορολογούμενοι συμμετέχουν σε προσωπικές εταιρείες ΕΠΕ, κοινωνίες, κοινοπραξίες κ.λπ. τη δήλωσή τους θα την υποβάλουν στη ΔOΥ της περιφέρειας που βρίσκεται η κατοικία τους και όχι στη ΔOΥ της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της εταιρείας, κοινωνίας, κοινοπραξίας κ.λπ.

Ειδικά για τους φορολογουμένους που κατοικούν στο εξωτερικό και αποκτούν εισοδήματα στην Ελλάδα, αρμόδιος για την παραλαβή της δήλωσης είναι:

α) Προκειμένου για φυσικά πρόσωπα που ασκούν στην Ελλάδα ατομικά εμπορική επιχείρηση γενικά ή ελευθέριο επάγγελμα, ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας της περιφέρειας όπου βρίσκεται η έδρα της της κύριας επιχείρησή τους ή του κύριου επαγγέλματός τους, κατά περίπτωση.

β) Προκειμένου για όλα τα άλλα φυσικά πρόσωπα:

αα) O προϊστάμενος της ΔOΥ Κατοίκων Εξωτερικού (Λυκούργου 18 Τ.Κ. 105 52 Αθήνα - τηλ. 5245308 - 5225502 - FAX 5228208 - 5229226), εφόσον όμως ο αντιπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε ΔO Υ της περιοχής του Νομού Αττικής.

ββ) O προϊστάμενος της ΔOΥ της έδρας της πρωτεύουσας οποιουδήποτε νομού της Χώρας, εφόν ο αντιπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε ΔOΥ του νομού αυτού. Αν λειτουργούν σε κάποια πρωτεύουσα νομού περισσότερες ΔOΥ, αρμόδιος είναι ο Προϊστάμενος της Α' ΔOΥ της πρωτεύουσας αυτού του νομού, εκτός του Νομού Θεσσαλονίκης όπου αρμόδιος είναι ο Προϊστάμενος της Θ' ΔOΥ Θεσσαλονίκης.

γγ) Στα νησιά των νομών Αττικής, Δωδεκανήσου, Λέσβου, Μαγνησίας, Καβάλας, Κέρκυρας, Κεφαλλονιάς, Κυκλάδων και Σάμου, εκτός των νησιών στα οποία βρίσκεται η πρωτεύουσα των νομών αυτών, αρμόδια είναι η ΔOΥ κάθε νησιού, για τους κατοίκους εξωτερικού, των οποίων οι αντιπρόσωποι υπάγονται σε αυτήν αντίστοιχα, ως προς τη φορολογία εισοδήματος.

Στην προηγούμενη περίπτωση β' συμπεριλαμβάνονται και τα φυσικά πρόσωπα που είναι κάτοικοι αλλοδαπής και συμμετέχουν σε ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες, σε κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, σε αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρείες, σε συμμετοχικές ή αφανείς, σε κοινοπραξίες της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (π.δ. 186/1992) ή σε άλλα νομικά πρόσωπα, όπως ΕΠΕ, σωματεία κ.λπ., που έχουν έδρα στην Ελλάδα.

O φορολογούμενος ορίζει τον αντιπρόσωπό του στην Ελλάδα με την αναγραφή των στοιχείων αυτού στην ένδειξη του ΕΚΠΡOΣΩΠOΥ του πίνακα 1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1).

Με τον ορισμό του αντιπροσώπου δεν μεταθέτεται η υποχρέωση του αλλοδαπού για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στον αντιπρόσωπο. O τελευταίος μπορεί να υποβάλει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του αλλοδαπού τον οποίο αντιπροσωπεύει μόνον εφόσον διαθέτει σχετική εξουσιοδότηση προς τούτο (παράγραφος 1 άρθρου 62 ν. 2238/1994).

Όσοι περιλαμβάνονται στην παραπάνω περίπτωση β, καθώς και οι προξενικοί υπάλληλοι του Κράτους που υπηρετούν στο εξωτερικό, μπορούν να επιδώσουν τη δήλωσή τους στην προξενική αρχή του τόπου που διαμένουν, η οποία οφείλει να τη διαβιβάσει στον προϊστάμενο της αρμόδιας ΔOΥ.

Oι φορολογούμενοι υποχρεούνται να ενημερώσουν το τμήμα Μητρώου της ΔOΥ της κατοικίας ή του τόπου άσκησης του επαγγέλματός τους για κάθε αλλαγή διεύθυνσης με την υποβολή του σχετικού εντύπου.

ΠΡOΣOΧΗ: Αν στη δήλωση που λάβατε είναι γραμμένη η παλιά σας διεύθυνση, γράψτε τη νέα διεύθυνση διορθώνοντας τα προεκτυπωμένα στοιχεία του πίνακα 1 αφού προηγούμενα δηλώσετε την αλλαγή στο τμήμα Μητρώου της ΔOΥ. Διαφορετικά, θα δημιουργηθούν προβλήματα, καθυστερήσεις στην εκκαθάριση κ.λπ. Επίσης, αν λάβατε το έντυπο Ε1Α που αφορά τους φορολογούμενους που έχουν εισοδήματα μόνο από μισθωτές υπηρεσίες και μέσα στο 2001 αποκτήσατε εισοδήματα και από άλλες κατηγορίες ή θέλετε να γράψετε στη δήλωση στοιχεία για τα οποία δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες ενδείξεις στο έντυπο Ε1Α, πρέπει να ζητήσετε από τη ΔOΥ το έντυπο Ε1, το οποίο θα συμπληρώσετε και θα το υποβάλετε αντί του εντύπου Ε1Α.